Κέντρο Κοινότητας Δήμου Πέλλας

 

Σύμφωνα με το ΦΕΚ της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως Αριθμ. Δ14 /15834/237,  Καθορισμός προδιαγραφών λειτουργίας των Κέντρων Κοινότητας, οι αρμοδιότητες κάθε Κέντρου Κοινότητας είναι: Υποδοχή – Ενημέρωση – Υποστήριξη των πολιτών,  Πληροφόρηση ή/και παραπομπή των πολιτών σχετικά με τα προγράμματα πρόνοιας και κοινωνικής ένταξης που υλοποιούνται σε τοπικό, περιφερειακό ή εθνικό επίπεδο (π.χ. Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης, προγράμματα του «Ταμείου Ευρωπαϊκής Βοήθειας προς τους Απόρους», κοινωνικές δομές και υπηρεσίες που συγχρηματοδοτούνται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, προγράμματα της Γενικής Γραμματείας Διά Βίου Μάθησης και Νέας Γενιάς κ.λπ.), Υποστήριξη στη διαδικασία ένταξης των πολιτών στα ανωτέρω προγράμματα, Συνεργασία με Υπηρεσίες και Δομές, Συνεργασία και παραπομπή αιτημάτων σε δομές και υπηρεσίες που παρέχονται στα γεωγραφικά όρια της περιοχής λειτουργίας του «Κέντρου Κοινότητας», π.χ. Κοινωνικοί Ξενώνες Αστέγων, Ξενώνες Κακοποιημένων Γυναικών και θυμάτων διακίνησης και εμπορίας ανθρώπων, Κοινωνικά Φροντιστήρια, Δομές Ψυχικής Υγείας, Δομές για ΑμεΑ, Βρεφονηπιακοί και Παιδικοί Σταθμοί, Προγράμματα για Ηλικιωμένους, Προγράμματα για Ρομά, Προγράμματα για Μετανάστες κ.λπ.,  Συνεργασία και παραπομπή αιτημάτων: α) σε υπηρεσίες απασχόλησης (π.χ. ΟΑΕΔ) για την ένταξη των ωφελούμενων σε προγράμματα κατάρτισης, δράσεις απασχόλησης, επιμορφωτικά σεμινάρια β) σε φορείς αρμόδιους για την εφαρμογή προγραμμάτων της Γενικής Γραμματείας Διά Βίου Μάθησης και Νέας Γενιάς, Συνεργασία με την τοπική αγορά εργασίας προς ένταξη των ανέργων.

Γενικά, στόχος των Κέντρων Κοινότητας είναι, ανάλογα με τις ανάγκες του πληθυσμού, να παρέχουν υπηρεσίες που θα αποσκοπούν στη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου και θα διασφαλίζουν την κοινωνική ένταξη των ωφελούμενων.

Ένα τέτοιο κέντρο λειτουργεί και στον Δήμο Πέλλας και είχαμε την ευκαιρία να το επισκεφτούμε τη Μεγάλη Δευτέρα στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος «Σχολεία-Πρέσβεις του ΕυρωπαΪκού Κοινοβουλίου». Έτσι, μπορέσαμε να ενημερωθούμε άμεσα για τις υπηρεσίες που προσφέρει σε ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού. Στην Κοινωνική Λειτουργό και Συντονίστρια του κέντρου Αβραμίδου Γεωργία και την Ψυχολόγο Κρίτου Ευαγγελία θέσαμε ερωτήσεις για το τι είναι αυτά τα Κέντρα, τη σχέση τους με την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα Ευρωπαϊκά Προγράμματα, τις υπηρεσίες που παρέχουν, τις ομάδες πολιτών που εξυπηρετούνται και τις υπηρεσίες του Δήμου ή του Κράτους με τις οποίες συνεργάζονται. Η συνέντευξή τους αποτυπώνεται στο video που παρατίθεται. 

 

Το Κέντρο Κοινότητας Δήμου Πέλλας συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Κοινοτικό Ταμείο και ανήκει στον άξονα προτεραιότητας προώθησης της κοινωνικής ένταξης και καταπολέμησης της φτώχειας. Σημαντική είναι βέβαια και η υποστήριξη που έχουν από τον Δήμο Πέλλας για την αποτελεσματικότερη λειτουργία τους.

Οι υπάλληλοι που δουλεύουν σ’αυτό είναι πέντε (3 Κοινωνικοί Λειτουργοί και 2 Ψυχολόγοι). Αρχικά, είχε ξεκινήσει να λειτουργεί με τρεις υπαλλήλους, αλλά μετά την ανανέωση της χρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση προσλήφθηκαν ακόμη δύο. Το Κέντρο Κοινότητας αποτελεί ουσιαστικά την πρώτη επαφή που έχει ο πολίτης με τις υπηρεσίες του Δήμου (front desk). Ο πολίτης έρχεται για να ενημερωθεί αρχικά για τις οικονομικές διευκολύνσεις που δικαιούται όπως οικογενειακό επίδομα, επίδομα στέγασης, διατροφικά επιδόματα ή για αυτά που δικαιούται ως ανασφάλιστος, υπερήλικας, άτομο με ειδικές ανάγκες ή ως άτομο που ανήκει σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες (μειονότητες, πρόσφυγες, ρομά, κλπ.). Όλοι οι πολίτες του Δήμου Πέλλας δικαιούνται των υπηρεσιών του Κέντρου αλλά προτεραιότητα έχουν οι παραπάνω ομάδες.

Το Κέντρο Κοινότητας του Δήμου Πέλλας έχει δεχτεί τη διάρκεια μιας τετραετίας 3.000 άτομα, ως μονάδες. Πολλά από αυτά τα άτομα βέβαια έχουν επισκεφθεί το Κέντρο περισσότερες από μία φορές. Όλα τα άτομα που έχουν αιτηθεί βοήθειας από το Κέντρο, έστω και μία φορά, καταγράφονται σε μια κεντρική βάση δεδομένων στην οποία έχουν πρόσβαση όλοι οι υπάλληλοι των Κέντρων Κοινότητας από όλη την Ελλάδα. Κάτι τέτοιο είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την καταγραφή των περιπτώσεων ανά τη Ελλάδα, την επικοινωνία μεταξύ των υπηρεσιών και την καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών.

Εκτός όμως από τις οικονομικές υπηρεσίες που προσφέρουν τα Κέντρα αυτά, πολύ σημαντική είναι η συμβουλευτική και ψυχολογική υποστήριξη που παρέχουν. Όπως χαρακτηριστικά είπε η κα Αβραμίδου, ένα άτομο που θα πάει να ζητήσει βοήθεια συνήθως δεν έχει μόνο ένα πρόβλημα. Γι’αυτό και οι υπάλληλοι έχουν ξεχωριστά γραφεία, ώστε να μπορούν να υποδέχονται ατομικά τους αιτούντες οικονομικής ή ψυχολογικής βοήθειας, να συζητούν μαζί τους και να διαπιστώνουν αν χρειάζεται να τους παραπέμψουν σε άλλες υποστηρικτικές δομές. Εξάλλου, η συνεργασία με άλλες υπηρεσίες είναι ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά των Κέντρων Κοινότητας. Αποτελούν την αρχική υπηρεσία με την οποία έρχεται σε επαφή ο πολίτης (front desk) και στη συνέχεια οι Κοινωνικοί Λειτουργοί ή οι Ψυχολόγοι μπορεί να επικοινωνήσουν είτε με την Κοινωνική Υπηρεσία του Δήμου είτε με το «Βοήθεια στο σπίτι», με τον «ΟΑΕΔ», τις Υπηρεσίες Ηλεκτρισμού ή Νερού, το γραφείο του Δημάρχου, κλπ. Γενικά, είναι μια δομή πιο ευέλικτη και πιο προσιτή από τις άλλες πολυπρόσωπες και γραφειοκρατικές δημόσιες ή δημοτικές υπηρεσίες.

Αυτό που είναι σημαντικό, όπως τόνισε η κα Ευαγγελία Κρίτου, Ψυχολόγος τα τελευταία τρεισήμισι χρόνια στο Κέντρο, είναι όχι μόνο η υποδοχή αλλά και η αποδοχή του ατόμου. Δεν βλέπουν μόνο τα οικονομικά προβλήματά του αλλά και τα κοινωνικά και ψυχολογικά που μπορεί να αντιμετωπίζει. Πρόκειται δηλαδή για μια ολιστική προσέγγιση. Πολλές φορές γίνονται και συμβουλευτικές συνεδρίες μέσα στο χώρο της Δομής, αλλά οι ψυχολόγοι και οι κοινωνικοί λειτουργοί εκτιμούν το πρόβλημα και μπορεί, αν χρειαστεί, να τους παραπέμψουν σε άλλες πιο εξειδικευμένες υπηρεσίες. Αναφέρθηκε χαρακτηριστικά σε ένα παράδειγμα όπου ένας έφηβος είχε παραπεμφθεί από το Νοσοκομείο Γιαννιτσών στο Κέντρο, αφού διαπιστώθηκε ότι δεν έχει κάποιο σωματικό πρόβλημα. Στη συνέχεια μέσα από συνεδρίες προσπάθησαν να εντοπίσουν και να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα. Πάντως, η κα Κρίτου τόνισε ότι στο Κέντρο εξυπηρετούνται κυρίως περιπτώσεις ενηλίκων.

Η τελευταία υπηρεσία που έχει προστεθεί στο Κέντρο Κοινότητας είναι ο βρεφονηπιακός σταθμός που θα λειτουργήσει παραπλεύρως του Κέντρου για πρώτη φορά στο Δήμο Πέλλας. Η σημασία της υπηρεσίας αυτής συνδέεται και με την υποστήριξη της απασχόλησης και επαγγελματικής εξέλιξης των γυναικών αντιμετωπίζοντας έτσι κατά ένα τρόπο και τις ανισότητες στα εργασιακά δικαιώματα των δύο φύλων.  Τα πρωινά θα φιλοξενούνται βρέφη και νήπια ενώ το απόγευμα θα φιλοξενούνται παιδιά από το ΚΔΑΠ (Κέντρο Δημιουργικής Απασχόλησης Παιδιών) του Δήμου Πέλλας ή παιδιά που αντιμετωπίζουν προβλήματα μέσα στην οικογένεια.

Ένα άλλο παράδειγμα το οποίο ανέφερε η κα Αβραμίδου δείχνει τον τρόπο που το Κέντρο Κοινότητας επικοινωνεί με άλλες υπηρεσίες με τις οποίες δε σχετίζεται άμεσα. Μια Κοινωνική Λειτουργός που δούλευε σε Δημοτικό Σχολείο της πόλης των Γιαννιτσών παρατήρησε ότι κάποιο παιδί δεν μπορούσε να παρακολουθήσει τα μαθήματα μέσω webex. Μετά από επίσκεψη που έκανε στο σπίτι του παιδιού, με την ιδιότητα της Κοινωνικής Λειτουργού, διαπίστωσε ότι η οικογένεια αντιμετώπιζε πολλά οικονομικά προβλήματα. Επικοινώνησε με το Κέντρο Κοινότητας και οι υπάλληλοι του Κέντρου ανέλαβαν να στείλουν άμεσα είδη πρώτης ανάγκης στην οικογένεια. Αυτό δείχνει πόσο σημαντικό είναι για τους πολίτες να γνωρίζουν για τέτοιες υπηρεσίες και πόσο σημαντικό είναι για τις υπηρεσίες να μπορούν να συνεργάζονται μεταξύ τους με στόχο πάντα την καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών.

Η επίσκεψή μας στο Κέντρο Κοινότητας του Δήμου Πέλλας ήταν μια αποκάλυψη για εμάς. Είδαμε ότι υπάρχουν υπηρεσίες για παροχή βοήθειας σε ευαίσθητες κοινωνικά ομάδες, αλλά πολύ λίγοι πολίτες τις γνωρίζουν. Παρόλ’αυτά, έχουν προσφέρει, και συνεχίζουν να προσφέρουν, σημαντικό έργο σε συμπολίτες μας που απευθύνονται σ’αυτές. Αυτό οφείλεται, όπως καταλάβαμε, στην ευελιξία της Δομής, στη δυνατότητα επικοινωνίας πανελλαδικώς μέσα από τη βάση δεδομένων που ενημερώνεται συνεχώς και τη συνεργασία Κοινωνικών Λειτουργών και Ψυχολόγων που εργάζονται στη Δομή. 

Τέλος, διαπιστώθηκε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση, εκτός από τα έργα υποδομής και βιώσιμης ανάπτυξης τα οποία χρηματοδοτεί στα κράτη-μέλη, δείχνει ιδιαίτερη ευαισθησία σε ευάλωτες κοινωνικά ομάδες και επενδύει σε υπηρεσίες που προσπαθούν να επιλύσουν τα προβλήματά τους.   

Ευαγγελία Κυριαζή, Κυριακή Σύρμαλη, Σεραφεία Καράμαλη, senior ambassadors του προγράμματος Σχολεία Πρέσβεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, 3^ο ΓΕΛ Γιαννιτσών «Αικατερίνη Βαρελά»